TÌM HIỂU VỀ U2F - BẢO MẬT HAI LỚP BẰNG PHẦN CỨNG VÀ UAF - CHUẨN ĐĂNG NHẬP KHÔNG CẦN PASSWORD
U2F
(Universal Second Factor) là một chuẩn xác thực hai lớp mới đang được
rất nhiều công ty lớn ủng hộ, và bởi vì nó sử dụng thêm phần cứng bên
ngoài nên độ an toàn cao hơn so với việc gửi code qua email vốn có thể
bị trộm dễ dàng. Những phần cứng này có thể là một cái bút nhớ USB, một
cái vòng tay, một chiếc nhẫn hay thậm chí là chìa khóa xe. Chúng sẽ giao
tiếp với máy tính bằng nhiều cách khác nhau: USB, NFC, Bluetooth. Hiện
tại Chrome đã hỗ trợ U2F cho một số dịch vụ của mình, Dropbox cũng đã
bắt đầu triển khai, và Microsoft thì đang làm việc để mang U2F vào Edge.
U2F là gì?
Bảo mật
2 lớp là một cách cơ bản giúp bạn bảo vệ những tài khoản online quan
trọng. Đó có thể là tài khoản email, tài khoản lưu trữ đám mây, tài
khoản ngân hàng online hay tài khoản để đăng nhập vào web nội bộ của
công ty. Thông thường, các ứng dụng hay dịch vụ nào có hỗ trợ bảo mật 2
lớp thì sẽ yêu cầu bạn đăng nhập với các bước như sau:
- Mở trang web / dịch vụ cần đăng nhập, gõ vào username và password như bình thường
- Sau đó, một mã xác thực sẽ được gửi đến bạn theo nhiều cách khác
nhau: có thể là qua SMS, qua email, đọc mã bằng điện thoại, hoặc sử dụng
một số app chuyên biệt.
- Khi đã có mã xác thực trong tay, bạn tiếp tục nhập mã đó vào website / dịch vụ thì mới đăng nhập thành công.
Về cơ bản, lớp bảo mật thứ 2 có tác dụng ngăn chặn sự xâm nhập trái
phép vào tài khoản ngay cả khi bạn đã bị lộ hết chi tiết đăng nhập. Ví
dụ, người nắm trong tay username và password của bạn để vào web ngân
hàng không thể nào lấy được mã xác thực vì nó chỉ được gửi vào điện
thoại của bạn hoặc chỉ được gửi vào email của bạn mà thôi. Kết quả là
hắn ta vẫn sẽ bị kẹt lại bên ngoài trang web đó và không thể làm gì hơn,
cùng lắm là xem được vài chi tiết về số dư chứ không thể thực hiện giao
dịch chuyển tiền.
Tất nhiên, nếu hắn cũng trộm được điện thoại hay biết cách đăng nhập vào
tài khoản email thì đó lại là chuyện khác. Rất nhiều người hiện nay xài
chung mật khẩu của email cho nhiều trang web và dịch vụ online nên kẻ
xấu vẫn có thể truy cập vào hộp thư rồi lấy code bảo mật 2 lớp. Lúc này
thì lợi ích của cơ chế bảo mật 2 lớp hoàn toàn biến mất.
Tương tự, điện thoại cũng là thứ rất dễ bị ăn cắp và mở SMS ra xem code
bảo mật 2 lớp. Thậm chí không cần phải đánh cắp, kẻ xấu vẫn có thể thấy
được code xác thực gửi đến điện thoại của bạn khi thông báo hiện ra màn
hình khóa. Chỉ đơn giản thế thôi, mà lại cực kì nguy hiểm đúng không
nào?
U2F ra đời để giải quyết những hạn chế này. U2F sử dụng PHẦN CỨNG để làm
code xác thực nên bạn không còn lo ngại nếu có ai đó hack được vô hộp
thư hay lấy điện thoại của bạn nữa. Việc đăng nhập bắt buộc phải thực
hiện với sự có mặt của cái phần cứng đó, không thể hack hay đột nhập từ
xa nên giảm được nhiều rủi ro. Hiện tại phần cứng U2F phổ biến nhất là
bút nhớ USB, nó có kích thước rất nhỏ gọn nên dễ đem theo bên mình mọi
lúc mọi nơi. Trong tương lai sẽ có thêm các hãng làm thiết bị U2F trong
hình thù của chiếc nhẫn, vòng cổ, vòng tay, chìa khóa và hàng tá những
thứ khác.
U2F được phát triển bởi một liên minh gọi là
FIDO
(Fast IDentity Online), trong đó có sự tham gia của Google, Microsoft,
PayPal, American Express, MasterCard, VISA, Intel, ARM, Samsung,
Qualcomm, Bank of America và nhiều công ty lớn khác. Tính đến tháng 6
năm nay, FIDO đã có 200 thành viên từ nhiều quốc gia khác nhau. FIDO
hiện đang rất tích cực trong việc quảng bá U2F, từ phần cứng đến phần
mềm, và trong tương lai nó sẽ xuất hiện ở khắp mọi nơi.
U2F hoạt động như thế nào?
Mình sẽ mô tả quy trình hoạt động của U2F với ổ USB vì nó là giải
pháp phổ biến nhất hiện nay. Lúc cần đăng nhập vào một dịch vụ online,
ví dụ Gmail, bạn vẫn phải nhập username và password như bình thường. Ở
bước kế tiếp, bạn sẽ được yêu cầu ghim ổ USB tương thích U2F vào máy
tính. Trình duyệt Chrome ngay lập tức phát hiện ra sự hiện diện của
thiết bị và sử dụng các công nghệ mã hóa để lấy dữ liệu từ nó (bạn sẽ
phải nhấn một cái nút trên ổ USB). Chrome tiếp tục xác nhận dữ liệu có
đúng, có hợp chuẩn hay không và nếu mọi thứ đều ổn thì bạn sẽ được đăng
nhập tiếp vào Gmail.
Lý do bạn vẫn phải nhập username và password ở bước đầu tiên là để ngăn
ngừa tình trạng ai đó đột nhập được vào tài khoản của bạn chỉ bằng cách
trộm chìa khóa. Mà cũng đúng thôi, vì như vậy mới là "2 lớp" chứ không
thì nó cũng như 1 lớp mà thôi.
Trong quá trình Chrome xác thực thông tin thực chất có rất nhiều thứ
diễn ra để đảm bảo sự an toàn cho bạn. Đầu tiên, trình duyệt sẽ kiểm tra
xem liệu nó có đang giao tiếp với website thật thông qua giao thức
https hay không. Điều này giúp tránh tình trạng bạn dùng bảo mật 2 lớp
với một website giả mạo. Kế tiếp, trình duyệt sẽ gửi một mã lấy từ ổ USB
của bạn lên thẳng website nên về lý thuyết, một kẻ tấn công sẽ không
thể lấy được mã này trong lúc dữ liệu đang truyền đi.
Theo cấu hình của U2F, ngoài việc nhập password đầy đủ như bình thường,
các website cũng có thể cho bạn tùy chọn nhập mã PIN ngắn sau đó ấn một
nút trên thiết bị USB để tiếp tục đăng nhập. Bằng cách này bạn có thể
đơn giản hóa việc ghi nhớ password cũng như tiết kiệm thời gian hơn
trong quá trình sử dụng dịch vụ (vì bạn phải gõ ít kí tự hơn).
Hiện U2F đã được hỗ trợ ở đâu?
Tính đến lúc viết bài này thì không nhiều website, dịch vụ và phần mềm
đã hỗ trợ chính thức cho U2F. Chrome hiện là trình duyệt duy nhất tích
hợp U2F và nó có mặt trên cả Windows, Mac, Linux lẫn Chrome OS. Firefox
và Edge thì đang được tích hợp nhưng chưa biết bao giờ thì hoàn thiện.
Một số website đã xài U2F bao gồm các web của Google, Dropbox, Github
(anh em dev chắc biết trang quản lý source code này). Hi vọng là trong
tương lai thì sẽ thấy thêm nhiều web lớn khác hỗ trợ cho U2F.
Và như đã nói ở trên, để dùng được U2F thì bạn phải xài một cái ổ USB
đặc biệt chứ không thể lấy ngay ổ USB mà bạn đang có trong tay. Các ổ
này có thể tìm thấy trên Google, Amazon và bạn có thể dùng từ khóa "FIDO
U2F Security Key" để tìm kiếm, giá dao động từ vài đô cho đến chục đô.
Mình chưa thấy mấy ổ U2F có bán ở Việt Nam nên nếu muốn mua cũng sẽ khó
khăn, có thể nhờ ship hay xách tay về.
Giả sử như bạn đã mua được một ổ USB U2F rồi thì bạn có thể vào trang cấu hình bảo mật 2 lớp của Google rồi thực hiện theo chỉ dẫn của web để bắt đầu sử dụng.
Còn
UAF là gì?
UAF (Universal Authentication Framework) cũng là một chuẩn đăng nhập
khác được phát triển bởi chính FIDO, tuy nhiên nó không cần password gì
luôn. Chính vì vậy mà UAF còn được gọi là trải nghiệm
passwordless.
UAF yêu cầu phải có một biện pháp xác thực nào đó nằm ở trên chính
thiết bị của người dùng và không truyền ra bên ngoài (local). Một vài ví
dụ của biện pháp xác thực local đó là cảm biến vân tay, cảm biến mống
mắt, nhận diện gương mặt, thậm chí là xài microphone để nhận diện giọng
nói. Sau khi đã đăng kí với dịch vụ online, mỗi khi cần đăng nhập thì
người dùng chỉ đơn giản là quét ngón tay qua cảm biến hay đưa mặt lại
gần camera là xong.
Bạn có thể tưởng tượng đến UAF như cách mà Apple sử dụng cảm biến Touch
ID để giúp chúng ta đăng nhập vào App Store, hay cách mà Samsung dùng
cảm biến vân tay của Note 4, Note 5, S6, S6 Edge để giúp bạn login vào
các website hay mua hàng PayPal mà không cần gõ mật khẩu. Mỗi khi cần
xác thực, chỉ việc để ngón tay lên cảm biến là xong, mọi thứ khác sẽ
được tiến hành hoàn toàn tự động.
UAF khác với giải pháp của Apple và Samsung ở chỗ nó được chuẩn hóa, do
đó mọi website hoặc ứng dụng sẽ có thể triển khai kiểu bảo mật này thật
nhanh chóng và dễ dàng, không phải làm từ đầu, và thậm chí còn không bị
phụ thuộc vào bất kì nền tảng hay hệ điều hành nào. Điều đó sẽ giúp UAF
trở nên hấp dẫn hơn và được nhiều dịch vụ xài hơn, cũng như tiếp cận
được với nhiều người dùng hơn trên diện rộng.
UAF cũng cho phép xài kết hợp mã PIN hoặc password với bảo mật local,
tuy nhiên khi đó thì trải nghiệm sẽ không còn thật sự là passwordless
nữa mà chuyển thành
bảo mật hai lớp.
Dữ liệu dùng để xác thực cho chuẩn UAF, ví dụ như dấu vân tay hay mẫu
giọng nói của bạn, sẽ luôn nằm trên chính thiết bị của bạn mà thôi và
tất nhiên là chúng được mã hóa kĩ càng. Những dữ liệu nhảy cảm này không
được phép lộ diện ra bên ngoài vì khi đó sẽ có rủi ro bị đánh cắp bởi
các tin tặc.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét