Phiên bản Bluetooth 4.1 mới và tính năng vận hành ở mức năng lượng thấp của chuẩn không dây này được đánh giá là mang tính “cách mạng” với hứa hẹn mở ra hàng loạt các ứng dụng mới trong phụ kiện thông minh, thiết bị y tế, nhà thông minh, cơ chế bán lẻ và hơn thế nữa.
 |
| Bluetooth 4.1 đã được “dọn đường” sẵn sàng trong phần lớn các hệ điều hành thông dụng hiện nay. |
Trước đây, vào thập kỉ 90, Bluetooth đã lần đầu tiên được giới thiệu ra thị trường dành cho những thiết bị có nhu cầu chia sẻ dữ liệu ở khoảng cách gần. Với sự hậu thuẫn lớn cùng tiềm năng khá, Bluetooth được tích hợp vào mọi loại phần cứng trong suốt những năm sau đó. Tuy nhiên, một thực tế không thể phủ nhận là những chức năng của Bluetooth trong gần 10 năm sau đó hầu như không thay đổi nhiều khi vẫn giới hạn ở mức truyền tải dữ liệu và điều khiển thiết bị đơn giản. Tuy nhiên, Bluetooth dường như đã trở thành một trong những tiêu chuẩn thiết yếu – sánh ngang với USB khi có mặt trên mọi loại thiết bị, từ những chiếc điện thoại cầm tay cho tới máy tính để bàn và thiết bị ngoại vi. Dù bạn có để ý hay không, chỉ cần sở hữu một chiếc máy tính cá nhân, máy bảng hoặc điện thoại thông minh, Bluetooth đã có ảnh hưởng nhất định tới bạn theo một cách nào đó. Thực tế, khoảng kết nối của chuẩn giao tiếp này là khoảng 10m (để có thể duy trì kết nối dữ liệu liên tục). Nhờ điều này, một số ứng dụng thường gặp nhất như tai nghe không dây (đặc biệt là với điện thoại) hay bàn phím, chuột không dây sử dụng Bluetooth. Đơn giản hơn, việc gửi hình ảnh qua Bluetooth đã bùng nổ khi những chiếc điện thoại bắt đầu được tích hợp máy ảnh số.
Trong những năm sau đó, Bluetooth đã phát triển để trở nên ổn định và mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Đi cùng với nó là hàng ngàn các ứng dụng cũng như dịch vụ có liên quan. Vậy, Bluetooth phiên bản 4.1 đã có những bước tiến nào nổi trội ? Và tại sao nó lại hứa hẹn hàng loạt các ứng dụng mới thú vị chưa từng có?
Bluetooth 4.1 có gì hay
Trong khi việc số hiệu phiên bản chuyển từ từ 4.0 sang 4.1 thể hiện rằng những cải tiến và nâng cấp mới sẽ chỉ ở mức đơn giản. Tuy nhiên, với Bluetooth 4.1, có rất nhiều nét mới đáng chú ý và chúng đều sẽ hứa hẹn tạo ra sự khác biệt lớn trong cuộc chơi di động hiện nay.
Trước hết, Bluetooth hứa hẹn kết nối tốt hơn cùng với băng thông cao hơn – kể cả khi vận hành song song với các loại hình kết nối không dây khác (điều có thể dẫn tới hiện tượng nhiễu). Cùng với sự phổ biến ngày càng rộng rãi của LTE – chính nhờ sự phát triển mạnh của điện thoại thông minh 4G và các dịch vụ liên quan - tổ chức quản lý Bluetooth SIG đã phải nỗ lực liên tục nhằm đảm bảo hai loại sóng Bluetooth và LTE có thể hoạt động song song mà không gây nhiễu hay ảnh hưởng hiệu năng qua lại. Đây là điều cực kì quan trọng bởi nó sẽ cho phép mỗi loại hình kết nối vận hành ở hiệu suất tối đa. Trong bối cảnh phần lớn điện thoại trong những năm tới sẽ có 4G LTE trang bị mặc định, việc ra mắt Bluetooth 4.1 giải quyết được hiện tượng nhiễu sẽ là bước lót đường cực kì quan trọng. Ngoài ra, Bluetooth mới cũng sẽ mở ra khả năng kết nối trực tiếp các thiết bị Bluetooth tới mạng Internet thông qua cơ chế IP. Đây sẽ là điểm khác biệt rất lớn bởi hiện tại toàn bộ các thiết bị muốn truy xuất dữ liệu Internet qua Bluetooth vẫn phải viện tới một thiết bị trung gian có sẵn kết nối qua Wifi hay LAN (như điện thoại thông minh hay máy tính xách tay). Đây là tiền đề tuyệt vời cho sự phát triển của công nghệ xe hơi kết nối, nhà thông minh hay tương tự.
 |  |  |
| Bluetooth 4.1 hứa hẹn hàng loạt thay đổi mới đầy giá trị cho một trong những kết nối lâu đời nhất. | Phiên bản 4.1 thay đổi đáng kể cơ chế vận hành của Bluetooth | Một trong những lĩnh vực hưởng lợi lớn nhất từ BLE là các phụ kiện giám sát sức khoẻ, y tế. |
Bluetooth 4.1 đã được “dọn đường” sẵn sàng trong phần lớn các hệ điều hành thông dụng hiện nay.
Kế đến, một trong những tính năng giá trị nhất của Bluetooth 4.1 là việc cho một thiết bị vận hành cùng lúc trong vai trò “chủ” (nhận kết nối) cũng như “khách” (kết nối tới thiết bị khác). Sự linh hoạt này sẽ mở ra cuộc chơi của hàng loạt các sản phẩm thế hệ mới trong khi mở rộng độ tiện dụng cho những thiết bị điện tử Bluetooth sẵn có. Một ví dụ điển hình là việc những chiếc điện thoại thông minh sẽ có thể vừa đồng thời nhận tín hiệu từ cảm biến Bluetooth Smart (như cảm biến nhịp tim) trong khi vẫn có thể đóng vai trò một thiết bị khách khi kết nối tới điện thoại thông minh để nhận các tin nhắn mới hay thông điệp cảnh báo khác. Đây là mô hình chưa khả thi với Bluetooth 4.0 hiện tại. Bản thân những thiết bị khi liên lạc thông qua Bluetooth 4.1 cũng sẽ có cơ chế quản lý kết nối thông minh hơn hẳn so với trước đây. Lý do nằm ở chỗ thay vì có khoảng thời gian ngắt cố định, Bluetooth mới cho phép các nhà sản xuất tự đặt thời gian chờ tái kết nối hoặc ngắt kết nối theo ý muốn. Như thế, các thiết bị sẽ có thể sử dụng năng lượng hiệu quả hơn và mỗi trong số chúng khi cần sẽ có thể tự bật lên để kết nối và tắt đi theo những kế hoạch định trước. Nói một cách ngắn gọn: các thiết bị với Bluetooth 4.1 sẽ có thể quản lý kết nối này theo những cách khác nhau rất linh hoạt để phù hợp với mục tiêu sử dụng cụ thể và tiết kiệm năng lượng hơn đáng kể. Rõ ràng, một chiếc điện thoại kết nối thời gian ngắn với máy khác để gửi ảnh sẽ phải khác với một chiếc tai nghe cần kết nối liên tục trong thời gian dài để gửi, nhận cuộc gọi.
Cuối cùng, chuẩn Bluetooth 4.1 cũng được tuyên bố là sẽ đơn giản hơn đối với các nhà sản xuất và phát triển để điều khiển và tận dụng tới mức tối đa. Thực tế, đây là điều đáng được hoan nghênh bởi không riêng gì thiết bị di động, rất nhiều công nghệ giá trị thường xuyên gặp vấn đề trong việc tích hợp, tính tương thích – điều khiến cho những tính năng mới có thể bị hạn chế hoặc thậm chí là mất ý nghĩa ứng dụng. Việc cho phép các nhà sản xuất có quyền điều khiển cao hơn – như việc tái kết nối và ngắt kết nối đối với Bluetooth 4.1, toàn bộ những thiết bị sẽ có thể tận dụng những tiêu chuẩn như vậy một cách hiệu quả hơn bao giờ hết. Nhìn ở tầm vĩ mô, Bluetooth 4.1 cho phép các thiết bị vận hành độc lập hơn đáng kể và là một trong những chìa khoá quan trọng trong thời gian tới để đẩy nhanh tốc độ tiếp cận của thế giới công nghệ tới khái niệm “Internet of Things” – khi mọi thứ đều có kết nối và tương tác với nhau.
 |  |  |
| Khả năng hoạt động song song hiệu quả với LTE sẽ cho phép các thiết bị gửi tín hiệu “thông suốt hơn” từ phụ kiện tới Internet. | iBeacons – một sáng tạo thú vị của Apple dựa trên BLE | BLE hứa hẹn thay thế cả NFC – một giao tiếp rất được kì vọng. |
BLE – nền tảng cho sự sáng tạo mới
Ngoài những cải tiến về mặt hiệu năng, phiên bản Bluetooth mới nhất đã có một tính năng nâng cấp quan trọng có thể mở đường cho hàng loạt thiết bị mới và những phát kiến mới trong lĩnh vực công nghệ. Mang tên gọi Bluetooth Low Energy (BLE), tính năng này cho phép thiết bị gửi những “dải” thông tin ngắn thay vì chuỗi thông tin liên tục không cần thiết – thứ có thể đốt pin rất nhanh. Như thế, thay vì vài tiếng sử dụng liên tục, thiết bị Bluetooth BLE có thể “sống sót” hàng tuần liền trước khi pin cạn kiệt và linh hoạt sử dụng kết nối theo nhu cầu thực tế thay vì bị động ở trạng thái bật liên tục như các phiên bản Bluetooth trước đó. Bản thân những tính năng đã hiện diện trong Bluetooth 4.0 đều được cải tiến đáng kể trong Bluetooth 4.1. Nó cũng có mặt đầy đủ trong các hệ điều hành của Apple, Windows 8.1, Android 4.3 – sẵn sàng cho việc đưa vào sử dụng ở diện rộng.
Những lợi ích mà chuẩn này mang lại có thể thấy rõ trên nhiều sản phẩm số hiện nay – ví dụ như Nike+ FuelBand. Với kết nối BLE và khả năng tương tác cùng điện thoại thông minh, Fuelband cho phép người dùng kiểm tra dữ liệu trên máy nhiều lần trong ngày thông qua BLE mà không phải sạc lại trong hơn một tuần – điều chưa từng có với các thiết bị Bluetooth nói chung. Ngoài cơ chế gửi dữ liệu “nhanh gọn” hơn, bí mật của Fuelband nằm ở chỗ nó chỉ thực hiện kết nối qua Bluetooth một khi được ra lệnh thay vì liên tục đặt ở trạng thái chờ như trước đây. Thực tế, hiện tại có hàng trăm các thiết bị hỗ trợ thể thao, rèn luyện sức khoẻ và chăm sóc y tế theo mô hình này đã và đang được phát triển. Điển hình có thể kể đến những trái bóng đá và bóng bầu dục thông minh của Adidas với cảm biến tích hợp cho phép theo dõi khoảng cách di chuyển, tốc độ xoay, tốc độ bay và nhiều dữ liệu khác cho phép phân tích từng tình huống của người chơi. Những sản phẩm dạng như thế đều có lịch trình ra mắt ngay từ 2014.
Trong y tế, BLE cũng đã dần hiện diện trong các thiết bị thử máu, vòng thử huyết áp và nhiều sản phẩm khác. Những thiết bị này đều có thể gửi một “gói” dữ liệu tới điện thoại thông minh hay máy tính bảng sau đó truyền thẳng tới bác sĩ hay bệnh viện thông qua kết nối Internet để đảm bảo sự theo dõi được diễn ra liên tục. Bản thân Bluetooth 4.1 và phiên bản mới của BLE cũng đã được tối ưu hoá cho việc sử dụng song song với LTE như đã đề cập tới ở trên. Sự kết hợp này cũng mở ra một loạt ứng dụng trên các loại thiết bị số đeo trên người – thứ đang trở thành trào lưu mạnh mẽ như kính hay đồng hồ thông minh.
Thậm chí, trong các căn nhà thông minh, BLE có thể kết nối với các cảm biến để bật đèn, điều chỉnh nhiệt độ. Thậm chí, nó đã và đang được kết nối tới mọi loại thiết bị “thông minh” – kể cả khoá cửa. Những nhà sản xuất như Kwikset đã ra mắt Kevo – một sản phẩm cho phép biến iPhone trở thành khoá cửa. Bạn chỉ cần vẫy chiếc máy của mình trước khoá và cánh cửa sẽ mở ra. Điều thú vị gì sẽ xảy ra nếu tính năng này có mặt trên đồng hồ thông minh, kính thông minh hay các phụ kiện dạng như thế ? Rõ ràng, những hướng phát triển khả thi mới dựa trên BLE là… vô tận.
Đối với hạ tầng nói chung, các loại cảm biến thông minh có thể gửi dữ liệu liên tục cũng sẽ tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực thương mại điện tử và những nhu cầu viễn thông chuyên dụng. Điển hình như iBeacon - một trong những sản phẩm ấn tượng rất có tiềm năng mà Apple đang phát triển – là một cảm biến độc lập có thể đặt ở những vị trí có tính toán trước để gửi dữ liệu theo thời gia thực. Nếu được thiết lập đúng, nó sẽ là một phương tiện quảng cáo cực kì mạnh mẽ. Hãy hình dung khi bạn đi ngang một gian hàng đồ nào đó trong siêu thị, điện thoại hay đồng hồ của bạn sẽ hiện lên: “Có giảm giá 50% riêng trong hôm nay!” chẳng hạn. Thậm chí, Paypal hiện đã có kế hoạch thuyết phục các cửa hàng bán lẻ đặt những cảm biến BLE gắn với dịch vụ của họ tại các gian tính tiền nhằm cho phép khách hàng thanh toán cực nhanh chỉ với một cú vẫy diện thoại. Nhìn ở góc độ này, rõ ràng BLE hoàn toàn có tiềm năng thay thế cả NFC – giao tiếp cận trường vốn rất được kì vọng.
Ở một góc độ khác, bạn cũng có thể hình dung việc tích hợp công nghệ này trong dịch vụ thể thao. Nhiều giải bóng bầu dục hiện tại đã bắt đầu thử nghiệm iBeacons với ứng dụng At The Ballpark để cho phép khán giả nhận thông tin về các cuộc đấu. Thậm chí, các đơn vị liên quan có thể gửi thông tin về thức ăn, hàng lưu niệm hay thậm chí chỉ dẫn ghế ngồi cho “fan” của mình. Đội bóng San Francisco 49ers hiện đã bắt đầu thử nghiệm công nghê này với sân vận động mới của mình để sẵn sàng sử dụng khi mở cửa vào mùa thu 2014. Một điều thú vị là dù iBeacons nhận được rất nhiều sự chú ý của giới truyền thông, công nghệ cốt lõi của nó lại không phải món “độc quyền” của riêng Apple. Chính vì thế, sẽ còn có rất nhiều các nhà sản xuất khác có quyền đưa ra những phát kiến, sáng chế sử dụng BLE theo cách riêng độc đáo của họ. Đây sẽ là điều mà người dùng được hưởng lợi trong vài năm tới.
 |  |
| Những sản phẩm hỗ trợ BLE sẽ có chứng nhận “Bluetooth Smart Ready” | |
Khi nào sẽ có mặt
Theo tổ chức Bluetooth SIG, Bluetooth 4.1 sẽ có thể được nâng cấp dễ dàng qua phần mềm. Điều này đồng nghĩa với việc những thiết bị 4.0 hiện tại đều có thể “lên đời” một khi các nhà sản xuất đưa ra tiện ích phần mềm nâng cấp phù hợp. Trong khi đó, các tiêu chuẩn đối với việc nâng cấp của 4.1 đối với những thế hệ Bluetooth cũ cũng sẽ ít khắt khe hơn so với những gì phiên bản 4.0 trước đây yêu cầu. Tuy nhiên, điều đó cũng đồng nghĩa với việc người sử dụng sẽ khó biết được thiết bị của mình có được đầy đủ các tính năng “chuẩn” của Bluetooth 4.1 hay không. Chỉ khi hai thiết bị được trang bị những phần cứng mới của Bluetooth 4.1 (hoặc nâng cấp lên từ Bluetooth 4.0 “Bluetoot Smart), những tính năng mới mới có thể vận hành đúng với thiết kế.
Như thế, trong phần lớn các lộ trình từ phía các nhà sản xuất, những bản nâng cấp mềm 4.1 cho thiết bị 4.0 sẽ bắt đầu có mặt ngay trong nửa đầu 2014. Những thiết bị có ảnh hưởng lớn như iPad, iPhone, Galaxy, Nexus chắc chắn sẽ được ưu ái trước tiên – cùng với các phụ kiện liên quan tới thể thao và sức khoẻ theo hướng đã đề cập ở trên.
Theo Bluetooth SIG, việc triển khai Bluetooth 4.1 sẽ là bước tiến quan trọng để tăng tốc độ phổ cập thiết bị Bluetooth trong thời gian tới. Họ tin rằng trong vòng 5 năm tới đây, sẽ có khoảng 4,5 tỷ chip Bluetooth được xuất xưởng trong các thiết bị khác nhau. “Với phiên bản 4.1, chúng tôi đã cập nhật tiêu chuẩn Bluetooth để giải quyết nhiều rào cản trong việc tăng trưởng, tạo ra những thay đổi cho phép các nhà phát triển kiểm soát tốt hơn sản phẩm của họ, hạn chế các hiện tượng nhiễu và cho phép những sản phẩm Bluetooth Smart có thể trao đổi dữ liệu và duy trì kết nối hiệu quả hơn” – giám đốc tiếp thị Suke Jawanda của Bluetooth SIG tuyên bố. “Những thay đổi mới cũng cho thấy khả năng đáp ứng các nhu cầu mà chúng tôi nhận thấy trên thị trường. Chúng tôi sẽ tiếp tục cải tiến công nghệ không dây Bluetooth để mở rộng vai trò của nó đối với xu thế Internet kết nối vạn vật đồng thời đảm bảo nó là giải pháp tốt nhất cho các nhà sản xuất thiết bị gốc, các nhà phát triển và đặc biệt là người tiêu dùng”. Dĩ nhiên, dù thế nào thì câu hỏi về hiệu quả thực tế những gì Bluetooth mới mang lại sẽ vẫn cần thời gian để kiểm chứng và chính người dùng sẽ là yếu tố quyết định.
PC World VN, 03/2014
![[IMG]](https://photo.tinhte.vn/store/2013/12/2284882_apple_a7_chipset_hero.jpg)
