SGTT.VN - Tốt nghiệp bác sĩ y khoa rồi theo đuổi chuyên
ngành y học gia đình, kể từ năm 2011 đến nay bác sĩ Ong Kian Soon làm
việc cho một trung tâm bác sĩ gia đình (BSGĐ) tại Singapore. Nhân dịp
tham gia hội thảo BSGĐ tại đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch TP.HCM vừa
qua, bác sĩ Ong Kian Soon đã chia sẻ kinh nghiệm phát triển BSGĐ tại một
đất nước khá gần gũi với Việt Nam. Ông nói:
Bệnh nhân đang được thăm khám tại phòng khám YHGĐ ở bệnh viện đại học Y dược TP.HCM. Ảnh: Thanh Hảo
|
“Trong thực tế, Singapore phải đối mặt cùng một vấn đề
như nhiều quốc gia khác, đó là mang đến những dịch vụ chăm sóc sức khoẻ
chất lượng mà mọi người dân đều tiếp cận được. Tuy nhiên, hình thái dân
số những năm qua ở Singapore đang thay đổi nhiều, người dân già hoá
nhanh, về hưu và thu nhập thấp. Ngoài ra, cũng có một bộ phận trong xã
hội là công nhân di cư, đồng lương không nhiều. Vì thế, Chính phủ
Singapore phải nghĩ đến việc xây dựng một hệ thống chăm sóc sức khoẻ sao
cho mọi người đều tiếp cận được, một hệ thống mà giá cả tương đối thấp
nhưng chất lượng vẫn cao.
Và bác sĩ gia đình giúp giải quyết được chuyện này?
Đúng thế, Singapore hiện có 5,4 triệu dân, với 10.225
bác sĩ, nhưng trong đó 62% bác sĩ làm việc trong hệ thống phòng khám
BSGĐ. Các phòng khám này mang lại cho người dân những dịch vụ chăm sóc
sức khoẻ chất lượng cao, nhưng giá cả phải chăng. Một thí dụ minh hoạ:
chi phí để tiểu phẫu một u mỡ hay u bã đậu ở bệnh viện tư của Singapore
là 3.000 – 4.500 đôla Singapore, ở bệnh viện công là 600 – 1.000 đôla,
nhưng tại một phòng khám BSGĐ chỉ là 150 – 200. Lý do chi phí điều trị ở
phòng khám BSGĐ thấp vì những cơ sở này không cần đến trang thiết bị
phức tạp và tốn kém, cũng như không cần nhiều nhân viên như tại bệnh
viện. Ở phòng khám BSGĐ, người bác sĩ làm hết mọi chuyện, nên tiết kiệm
được nhân lực. Ngoài chi phí thấp, phòng khám BSGĐ cũng mang đến sự tiện
lợi, bởi nó không chỉ có mặt ở những trung tâm lớn mà còn rải đều ở mọi
nơi có người dân sống, ai có nhu cầu khám chữa bệnh là tìm được ngay.
Lợi ích của BSGĐ không chỉ như thế?
BSGĐ chăm sóc bệnh nhân mọi lứa tuổi và tình trạng
bệnh, và có thể quản lý được hơn 90% vấn đề sức khoẻ thông thường mà
phần lớn bệnh nhân đối mặt. Nếu được một BSGĐ có trình độ quản lý, trong
100 bệnh nhân chỉ có 1 – 2 bệnh nhân cần chuyển đến những bệnh viện
chuyên khoa để điều trị sâu hơn. Do phần lớn những vấn đề sức khoẻ thông
thường được quản lý tốt ở phòng khám BSGĐ nên bệnh nhân nhập viện giảm
đáng kể, bệnh viện không bị quá tải. Phòng khám BSGĐ ở Singapore là điểm
tiếp xúc chính khi người dân có bệnh. Mọi thông tin y khoa được dự trữ
trong một bệnh án duy nhất, vì thế bệnh nhân không cần kể đi kể lại bệnh
sử của mình nhiều lần với những bác sĩ khác nhau.
Nói nôm na, phòng khám BSGĐ là “cửa hàng tiện lợi”?
Có thể như thế, vì nó được thiết kế và lên kế hoạch để
trở thành “cửa hàng một điểm dừng” (one stop shop). Trong mô hình y học
gia đình của chúng tôi, người BSGĐ có sự hỗ trợ của nhiều đồng nghiệp
khác nhau, ngoài ra phòng khám cũng liên kết công nghệ thông tin sao cho
BSGĐ có thể tham khảo được thông tin sức khoẻ bệnh nhân từ nhiều nguồn
khác nhau, như kết quả xét nghiệm, phim X-quang, và thậm chí hồ sơ bệnh
án từ bệnh viện mà bệnh nhân đã từng điều trị. Điều này sẽ làm giảm thời
gian và chi phí điều trị cho bệnh nhân. Chẳng hạn trong bệnh tiểu
đường, bệnh nhân cần được theo dõi đường huyết, tư vấn về dinh dưỡng đều
đặn, chưa kể còn phải được tầm soát mắt, huyết áp, nước tiểu vì bệnh
này thường kết hợp với bệnh mắt, tim mạch, cao huyết áp, bệnh thận. Nếu
đến từng bác sĩ chuyên khoa kiểm tra, chi phí bệnh nhân bỏ ra sẽ rất
cao, chỉ người giàu mới làm được. Thế nhưng với “cửa hàng một điểm
dừng”, BSGĐ có thể cung cấp cho bệnh nhân dịch vụ chăm sóc sức khoẻ thoả
đáng, ít tốn kém mà chất lượng vẫn cao.
Y học gia đình, dưới mắt của nhiều người, đó không
phải là một chuyên ngành danh giá, và người BSGĐ cũng được xem là có thu
nhập thấp so với những chuyên ngành khác. Thực tế ở Singapore như thế
nào?
Đúng như thế, do vấn đề lịch sử nhiều người hiện nay
vẫn quan niệm bác sĩ đa khoa (nghĩa là BSGĐ) không có tay nghề cao và
tài năng như những bác sĩ chuyên ngành khác. Nhưng đây là suy nghĩ không
có cơ sở. Một BSGĐ nếu được huấn luyện tốt sẽ là người có thể thực hành
mọi lĩnh vực y khoa, chứ không phải một lĩnh vực như bác sĩ chuyên khoa
khác. BSGĐ thường là người hỗ trợ đầu tiên khi người ta mắc bệnh và
cũng là người sau cùng khám bệnh nhân, cung cấp sự chăm sóc từ khi con
người lọt lòng cho đến khi họ qua đời. Còn chuyện thu nhập thấp, không
hẳn như thế. Nếu một BSGĐ tạo dựng được tiếng tăm và uy tín trong cộng
đồng, họ sẽ có nhiều bệnh nhân, như thế thu nhập của họ cũng sẽ tăng
lên. Cần nhớ là tại Singapore, theo quy định, mọi bệnh nhân có bệnh phải
đi qua cửa BSGĐ trước khi được chuyển đến các bác sĩ chuyên khoa khác.
BSGĐ chính là người gác cửa.
Bình Yên (thực hiện)
“Nghịch lý” y tế tại Singapore
Chi phí cho y tế trên GDP của Singapore chỉ
khoảng 4,5%, thấp hơn Việt Nam, và thua xa Anh, Mỹ. Thế nhưng ở đất
nước này tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh lại thấp thứ hai thế giới, người dân
có tuổi thọ trung bình 81 tuổi (cao thứ 9 thế giới). Trong năm 2013,
theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), Singapore đứng thứ 6 thế giới về chất
lượng chẩn đoán và điều trị, dịch vụ phục vụ bệnh nhân hoàn hảo cùng chi
phí điều trị phải chăng. BSGĐ là một trong những yếu tố chủ chốt tạo ra
điều này.
