Microsoft đã chính thức khai tử ứng dụng Windows Movie Maker
từ hồi đầu năm nay, bộ cài cũng đã bị gỡ bỏ nhưng vẫn nhiều người dùng
ưa thích phần mềm này và những tên lừa đảo đã tận dụng cơ hội này kiếm
tiền bất chính khi lừa người dùng tải về một phiên bản Windows Movie
Maker "có tính phí".
Người dùng không để ý sẽ dễ tải nhầm phiên bản Windows Movie Maker được
chế lại này bởi khi tìm kiếm trên Google thì trang tải về phần mềm dỏm
hiển thị đầu tiên. Về cơ bản nó vẫn là Windows Movie Maker nhưng tin tặc
đã khóa các tính năng chính, yêu cầu phải mua mới dùng được.
Windows Movie Maker là một phần trong bộ ứng dụng Windows Essentials
2012, toàn bộ đã bị khai tử từ năm ngoái, Windows Movie Maker chính thức
cho về vườn từ đầu năm nay và được thay thế bằng Windows Story Remix
trên Windows 10. Tuy nhiên, Windows Movie Maker vẫn được nhiều người
dùng tìm tải về sự tiện lợi, giao diện dễ dùng của nó. Đây chính là
miếng mồi thơm của những tên lừa đảo.
Theo WeLiveSecurity, khi người dùng tải về phiên bản Windows
Movie Maker "có tính phí" này và cài đặt thì về cơ bản nó không khác gì
phiên bản nguyên gốc của Microsoft nhưng tin tặc đã chặn nhiều tính năng
và yêu cầu trả phí. Nguy hiểm hơn là nếu bạn có ý định mua thì phần mềm
sẽ dẫn bạn đến một trang web lừa đảo và yêu cầu thanh toán $30. Trang
này còn nói sẽ hỗ trợ kĩ thuật miễn phí và cập nhật về sau cho Windows
Movie Maker.
Phân tích kỹ hơn, các nhà nghiên cứu bảo mật tại ESET phát hiện ra phiên bản Windows Movie Maker giả mạo này có nhúng một con malware
có tên Win32/Hoax.MovieMaker và hồi đầu tháng này, nó đã nằm trong danh
sách các malware phổ biến nhất thế giới. Điều này gợi ý rằng nhiều
người dùng đã "dính chưởng".
Hãy để Windows Movie Maker yên nghỉ, nó thuộc về Microsoft và không có
nguồn nào uy tín bằng chính trang Microsoft. Vì vậy thay vì níu kéo quá
khứ thì anh em nên tìm các giải pháp mới hoặc có thể tập làm quen với
Windows Story Remix để bảo vệ chính mình.
Kể từ khi mua chiếc iPhone X
hồi hôm mới ra mắt cho tới nay, nó đã khiến mình ngạc nhiên với nhiều
thứ mà những đời iPhone trước không làm được. Đừng nhầm rằng đây là lời
khen, những cái ngạc nhiên này đáng ra phải được Apple
thông báo hoặc giao tiếp rõ với mình khi mình sử dụng chứ không phải để
mình vất vả mò mẫm hay vô tình phát hiện ra. Nói không ngoa, iPhone X
là chiếc iPhone tệ nhất từ trước đến nay xét theo khía cạnh dễ dùng, đặc
biệt với những người mới tiếp cận với iPhone lần đầu tiên.
Trong giai đoạn setup máy khi vừa mua về, iPhone X hướng dẫn mình các
thao tác về trượt home, đa nhiệm, kéo thanh thông báo và control center.
Nhờ chỉ dẫn chi tiết trên màn hình cộng với hình ảnh minh họa rõ ràng
nên mình làm quen với những thao tác này cực kì nhanh, thậm chí còn
không khó chịu khi nút home đã bị bỏ đi và không còn thao tác double
click đã xài mấy (chục) năm nay.
Nhưng ngoài vụ đó ra thì những thứ khác về giao diện chưa làm mình hài lòng. Trong bài trước mình đã chê việc notification center và control center bị dời lên cao khiến việc sử dụng trở nên khó khăn,
sau đó mình phát hiện ra tính năng reachability cũng đâu mất tiêu và
không biết cách nào để sử dụng. Ở iPhone cũ, bạn có thể chạm nhẹ hai lần
vào nút home là xong, còn trên iPhone X bạn phải vuốt vùng home khá là bất tiện.
Mà cái quan trọng nhất là Apple không hề nói cho mình biết làm sao để
dùng nó trên giao diện! Chỉ một dòng chữ hướng dẫn khi setup máy hoặc
một thông báo nhỏ trong vài tiếng đầu sử dụng là đủ rồi, vậy mà hãng
không làm. Điều này vi phạm nguyên lý thiết kế về dấu chỉ khi làm giao
diện người dùng.
Khi ở màn hình khóa, bạn sẽ thấy được hai nút bật đèn flash và nút
camera. Hai nút này rất dễ thấy, và cũng là cách hay để chạy nhanh ứng
dụng chụp ảnh để bạn không bỏ lỡ khoảnh khắc nào. Ý tưởng rất tốt cho
đến khi mình nhấn thử vào nhưng không thấy gì, vuốt cũng không được. Hóa
ra bạn phải ấn 3D Touch vào thì app mới chạy lên! Apple ơi, lại một lần
nữa, chỉ một dòng chữ nhỏ nói về điều đó là đủ rồi, tại sao không làm
chứ? Thao tác vuốt sang phải ở lock screen để chạy camera cũng còn
nguyên như trước, nhưng chẳng hiểu sao Apple lại bỏ đi các icon bé bé
làm dấu chỉ ở cạnh dưới màn hình nên mình cũng không biết về điều này
cho tới khi vô tình phát hiện.
Có thể bạn sẽ nói mấy cái này dễ mà, mò tí là ra. Ồ, đó là đứng ở góc
nhìn của bạn, người đã từng coi qua video review iPhone X, đã từng thấy
người khác xài iPhone, hay nói chung là những người có khả năng tiếp cận
công nghệ cao. Nhưng nếu bạn đóng vai là một người không rành máy móc,
một người chưa từng sử dụng iPhone X, thì đây lại là chuyện khác và nó
sẽ dẫn tới nhiều vấn đề, nghiêm trọng nhất là khi người dùng mò mãi
không được và bắt đầu giảm hứng thú với thiết bị.
Bạn cũng có thể nói rằng không biết thì lên Google, bạn hoàn toàn đúng. Nhưng ở giới thiết kế trải nghiệm người dùng,
việc bạn buộc người ta phải đi tìm một thứ gì đó đã là dở lắm rồi,
tương tự như việc bạn thiết kế UI nhưng phải cần dòng giải thích. Tuy
nhiên, tệ nhất vẫn là lúc bạn đưa người dùng vào thế khó và không hướng
dẫn cho họ biết tính năng đó là gì, giống như trường hợp của
reachability hay nút camera ở màn hình khóa. Đã khó lại còn đánh đố là
đây.
Những vấn đề này không xảy ra khi mình sử dụng iPhone những đời trước,
kể cả iPhone đời đầu tiên. Bạn cần nó một vài giây là bạn biết cách sử
dụng, và nó vẫn còn áp dụng tốt cho những người lớn tuổi trong gia đình
mình. Họ có thể tiếp cận iPhone rất nhanh thậm chí không cần mình hướng
dẫn gì cả. Nhấn vô thứ gì đó là nó mở ra, và bấm nút home để quay lại.
Gặp 1 trang web hay tấm hình, bạn miết 2 ngón tay để zoom. Hết! Đời phải
đơn giản như vậy mới sướng.
Tất cả những thứ trên cho thấy Apple đang không còn làm tốt như xưa về
trải nghiệm và sự đơn giản trong cách bạn dùng thiết bị. Họ đang phức
tạp hóa nhiều thứ, và tạo ra những vấn đề mới đi kèm những giải pháp
chưa đủ tốt. Thật ra nếu gấp quá, sát ngày ra mắt quá thì cũng nên ghi
chú gì đó vào cho người dùng biết chứ không phải để người dùng tự bơi
giữa một biển các tính năng mới trên chiếc điện thoại cao cấp nhất, xịn
nhất mà hãng từng ra mắt. Thiết kế của máy đẹp, cầm chắc tay, camera
tốt, nhưng trải nghiệm khó khăn như thế này sẽ khiến hãng mất nhiều điểm
đấy.
Chỉ chưa đầy một tuần nữa, Mozilla sẽ chuyển sang trình duyệt hoàn
toàn mới Firefox 57 với engine mới, giao diện mới, bảng thiết lập được
làm lại và API add-on mới.
Firefox 57 là đích đến cuối cùng cho một vài dự án nội bộ của
Mozilla, hướng tới khắc phục 6 vấn đề quan trọng nhất trên trình duyệt
của họ như tốc độ, crash thường xuyên khiến người dùng chuyển sang trình
duyệt khác.
Xem thêm: Mời tải Firefox Quantum beta, giao diện mới, engine mới, nhanh hơn gấp 2 lần
Nhưng những thay đổi này cũng sẽ mang đến những vấn đề mới. Trước khi
cập nhật, người dùng Firefox cũng cần biết về những vấn đề mà trình
duyệt đã khắc phục, và cả nguyên nhân của chúng.
Vấn đề với add-on
Vấn đề lớn nhất là hệ thống add-on mới - WebExtensions API, tương
thích với chuẩn WebExtensions được các trình duyệt Chromium khác (như
Chrome, Vivaldi, Opera) và trình duyệt Edge mới hỗ trợ. Nghĩa là các nhà
phát triển của một số tiện ích Chrome có thể sớm đưa add-on của mình
lên Firefox.
Mozilla đã tuyên bố sẽ hỗ trợ WebExtensions API vào giữa năm 2015,
đưa API mới vào sản xuất từ Firefox 48 phát hành vào 8/2016. Từ Firefox
57, Firefox chỉ hỗ trợ add-on làm từ API mới và không hỗ trợ add-on dùng
XUL cũ từ dự án Netscape nữa.
Điều đó có nghĩa là sang tuần người dùng Firefox sẽ phải tìm các lựa
chọn thay thế cho add-on cũ, xây dựng trên add-on SDK. Để giúp dễ chọn,
trang Mozilla Add-ons sẽ chỉ còn các add-on mặc định tương thích với
WebExtensions.
HIện tại chỉ khoảng 6.000 trong số khoảng 20.000 add-on của Firefox
dùng API mới, nên có lẽ nhiều người dùng sẽ gặp rắc rối lớn nếu không có
gì thay thế. Hoặc là chạy Firefox mà không có add-on mình thích, hoặc
tìm một trình duyệt khác có hỗ trợ add-on đó. Bạn có thể tìm danh sách
add-on WebExtensions tại đây. https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/tag/firefox57
Xem thêm: Những extension nào không còn hoạt động trên “chú cáo lửa” FireFox 57?
Khi cập nhật lên Firefox 57, bạn sẽ chỉ thấy add-on WebExtensions
trong mục các tiện ích, còn lại sẽ bị chuyển sang Legacy Extensions.
Đây là những gì bạn sẽ thấy khi cập nhật lên Firefox 57
Engine trình duyệt mới
Firefox 57 là phiên bản Firefox đầu tiên dùng engine Quantum, thay
thế engine Gecko cũ với các component được viết bằng Rust kết hợp với
C++. Việc thay thế được diễn ra từ từ, bắt đầu từ năm ngoái, mà Mozilla
mô tả là “thay thế động cơ máy bay trong khi vẫn đang bay”.
Xem thêm: Đây có phải lúc để cho Firefox một cơ hội nữa?
Firefox 57 sẽ có nhiều code từ Project Quantum như Quantum Render -
một pipeline mới được tối ưu hóa cho GPU dựa trên dự án WebRender của
Servo, và Quantum DOM Scheduler - công nghệ giúp tab ở chế độ nền không
làm chậm các tab đang dùng.
Mozilla nói rằng những thay đổi này sẽ tăng đáng kể tốc độ Firefox,
dù thực sự thế nào cũng khó nói vì trình duyệt nào khi tung ra bản mới
chẳng nói vậy.
Giao diện trình duyệt mới
Bên cạnh engine mới, Firefox 57 cũng mang tới giao diện trình duyệt
mới, một sản phẩm của dự án Photon, bắt đầu cùng lúc với dự án Quantum.
UI Photon mang tới UI trình duyệt, trang New Tab và bảng điều khiển mới.
Cài Firefox Nightly để xem trước giao diện mới của trình duyệt
Firefox 57 cũng vô hiệu hóa widget tìm kiếm thường xuất hiện ở góc
phải, nếu muốn bạn có thể bật lại từ bảng điều khiển. Các thay đổi trên
UI mới cũng có thể sẽ khiến người dùng không thích vì add-on Classic
Theme Restorer Firefox không còn dùng được nữa, nghĩa là họ không thể
kiểm soát UI của trình duyệt.
Để xem trước giao diện Firefox 57, bạn có thể cài thử Firefox Nightly (kéo xuống dưới để tải nhé). Nếu không thích thì nên tìm trình duyệt khác đi là vừa.
Bên cạnh các thay đổi lớn thì còn một số thay đổi nhỏ như bật Tracking Protection mọi lúc, bảo mật giúp ngăn không cho ứng dụng độc theo dõi người dùng.
Mozilla Firefox 57 có tên Firefox Quantum sẽ ra mắt vào ngày 14/11 tuần sau.
