
Hiện nay dịch vụ
cáp quang
ở nước ta đang càng ngày càng rẻ và phổ biến hơn, mang lại cơ hội tiếp
cận loại cáp Internet tốc độ cao này cho nhiều người hơn. Các nhà mạng
lớn như Viettel, FPT, SPT hay VNPT đều có những gói cước rất phù hợp cho
hộ gia đình chứ cáp quang không còn quá đắt đỏ và chỉ dành riêng cho
doanh nghiệp như trước đây nữa. Nhưng trong những gói mà nhà mạng đưa ra
có 2 khái niệm là
FTTH,
FTTB, ngoài ra còn có thêm
FTTC nữa nhưng không phổ biến bằng, vậy đâu là sự khác biệt giữa các loại hình cáp quang này?
FTTH là gì?
Fiber to the Home (FTTH) là kết nối cáp quang thuần túy được đi trực
tiếp từ nhà mạng (ISP) đến hộ gia đình hoặc doanh nghiệp. Nếu bạn chưa
biết thì sợi cáp quang này được làm từ nhiều sợi quang, mỗi sợi chỉ dày
cỡ một cọng tóc của bạn mà thôi. Nó được thiết kế để truyền dẫn tín hiệu
ánh sáng từ đầu này đến đầu kia bằng nguyên lý phản xạ, và đây cũng
chính là tín hiệu Internet của chúng ta. Ở hai đầu sẽ có những bộ chuyển
đội tín hiệu quag thành tín hiệu số. Nhưng trong bài này chúng ta không
tập trung nói về công nghệ cáp quang mà là các loại khác nhau.
Một đoạn cáp quang mà nhà mạng sẽ kéo vài nhà bạn nếu bạn dùng FTTH
Để nhận biết bằng mắt thường thì cách dễ nhất để biết một căn hộ có dùng
FTTH hay không thì bạn chỉ cần nhìn vào nơi đặt router của căn nhà. Nơi
đó sẽ có hai sợi cáp quang dài như hình bên trên, được nối vào một bộ
nhận rồi qua một bộ chuyển đổi tín hiệu (Converter, hay còn gọi là
Optical Converter hay Media Converter) trước khi đi vào router của người
dùng.
Bộ converter quang để nối vào router
FTTB (Fiber to the Building) và FTTC (Fiber to the Cabinet) là gì?
Đây cũng là hai loại hình dịch vụ cáp quang phổ biến trên thế giới, tuy
nhiên nó không phải là cáp quang thuần túy mà là sự pha trộn giữa cáp
quang với cáp đồng truyền thống. FTTB và FTTC sử dụng cáp quang để nối
từ nhà mạng đến một thùng tín hiệu, còn từ thùng này đến từng căn hộ thì
sử dụng cáp đồng. Lý do mà các nhà mạng đưa ra loại hình FTTB và FTTC
bởi vì chi phí rẻ hơn so với FTTH, từ đó giảm giá các gói cước xuống
thấp hơn.
FTTB và FTTC có một công nghệ gọi là DLM - dynamic line management. Đây
là một hệ thống tự động nhằm đảm bảo rằng kết nối của bạn sẽ ổn định và
không bị lỗi cũng như tốc độ đủ nhanh. DLM sẽ liên tục giám sát kết nối
và khi có vấn đề, ví dụ như tốc độ bị sụt giảm hoặc tín hiệu kém, thì hệ
thống sẽ cố gắng khắc phục lỗi hoặc nếu không được thì giảm tốc độ
Internet của bạn xuống nhằm đảm bảo tính ổn định. Nhưng đó chỉ là khi có
lỗi, còn bình thường thì DLM không "hành động" gì cả.
Nhưng sự khác biệt của FTTB và FTTC ra sao? Nó nằm ở độ dài của đoạn cáp
đồng được sử dụng. Nhìn vào hình bên dưới, bạn có thể thấy rằng FTTB
chỉ dùng một đoạn cáp đồng ngắn, thường là từ thùng ở chân tòa nhà cao
ốc lên đến các căn hộ bên trong. FTTC thì dùng đoạn cáp đồng dài hơn
(nhưng tối đa cũng chỉ 300m), còn FTTN thì dùng sợi cáp đồng lên đến hơn
300m (loại này không được các nhà mạng Việt Nam cung cấp).

Tốc độ của FTTH, FTTB, FTTC khác nhau ra sao?
Chính vì độ dài của đoạn cáp đồng mà nó ảnh hưởng đến tốc độ truyền tải
tín hiệu, cũng là tốc độ truyền tín hiệu Internet của chúng ta. Do sợi
cáp càng dài thì điện trở càng lớn, các điện tử di chuyển khó hơn nên
tín hiệu đi chậm hơn. Trong khi đó, với cáp quang thì sự suy giảm tín
hiệu là không đáng kể do ánh sáng chỉ đơn giản là bị phản xạ liên tục từ
đầu này đến đầu kia của cáp mà thôi. Nói cách khác, tốc độ của FTTH
> FTTB > FTTC > FTTN.
Cũng cần phải nói thêm rằng tất cả các loại hình cáp quang nói trên đều
nhanh hơn nhiều so với cáp ADSL truyền thống, vốn sử dụng hoàn toàn cáp
đồng. Tuy nhiên, chỉ có FTTH là tận dụng được lợi thế của cáp quang khi
tốc độ upload và download sẽ bằng nhau. Trong khi đó, do sử dụng một
phần cáp đồng nên FTTB và FTTC sẽ có tốc độ download nhanh hơn upload
(giống ADSL), và thường con số chênh lệch sẽ khá lớn.
Ví dụ, với Viettel, gói cước FTTB Eco có tốc độ download tối đa là
12Mbps, upload là 640Kbps. Trong khi đó, gói FTTH Eco của hãng thì có
tốc độ cả download lẫn upload đều là 12Mbps. Một số quốc gia đã đạt được
tốc độ đến 330Mbps cho FTTH, còn FTTB hay FTTC thì khoảng 70-90Mbps cho
một đường truyền mà thôi.
Tất nhiên, nhà mạng cũng có thể sẽ cung cấp cùng loại FTTH hoặc FTTB
nhưng tốc độ tối đa khác nhau. Ví dụ, gói FTTH của FPT dành cho hộ gia
đình có các loại 10Mbps, 15Mbps, 20Mbps. Giá cước hằng tháng khi đó cũng
sẽ khác nhau.
Mức độ hiện diện của ba loại cáp quang
Một điểm nữa mà bạn cần lưu ý đó là mức độ hiện diện của ba loại cáp
quang nói trên sẽ khác nhau. Thường thì những căn hộ riêng biệt, nhà
riêng sẽ được kéo cáp quang FTTH trước, trong khi tại các chung cư, nhà
cao tầng thì FTTB sẽ xuất hiện trước do chi phí thấp, cách lắp đặt đơn
giản hơn.
Như trong trường hợp của mình thì vài năm trước Viettel đã kéo FTTB đến
chung cư nơi mình ở và mời mình sử dụng (trước đó mình xài ADSL), nhưng
do tốc độ không nhanh lắm nên mình không kí hợp đồng. Mãi đến giữa năm
2014 thì họ mới kéo FTTH đến và khi đó mình mới chuyển sang dùng cáp
quang. Một căn hộ khác của người thân mình là loại nhà trệt thì ngay từ
năm 2013 đã bắt đầu có FTTH của VNPT kéo đến rồi.
Lợi ích và hạn chế của từng loại cáp quang ra sao?
Như đã nói ở trên, lợi thế lớn nhất chính là tốc độ. FTTH có tốc độ
nhanh nhất và nó mang lại đường truyền băng thông rộng cho cả hộ gia
đình lẫn doanh nghiệp. Không chỉ vậy, FTTH còn được thiết kế cho tương
lai, tức là nếu sau này bạn cần nâng cấp lên gói cước nhanh hơn thì sẽ
không phải thay đổi nhiều về thiết bị, thậm chí là không cần thay đổi.
Nhưng bù lại, việc lắp đặt FTTH sẽ đắt hơn rất nhiều so với FTTB hay
FTTC ở cả phía nhà mạng lẫn phía người dùng. Mình lấy giá của Viettel
làm tham khảo thì để lắp đặt FTTH bạn sẽ phải bỏ ra 2 triệu đồng, trong
khi FTTB chỉ là 200.000 đồng, tức là rẻ hơn 10 lần! Tất nhiên là nhà
mạng sẽ có những gói khuyến mãi khác nhau, khi đó họ có thể miễn phí hay
giảm giá lắp đặt thì tùy trường hợp. Giá cước hằng tháng thì thường là
như nhau cho cả FTTH lẫn FTTB, ít nhất là với nhà mạng Viettel mà mình
tham khảo.
Tóm lại, bạn nên chọn loại hình cáp nào? Trước hết hãy gọi điện lên tổng
đài của nhà mạng mà bạn muốn lắp đặt cáp, hoặc nếu đang dùng ADSL sẵn
rồi thì bạn liên hệ với nhà mạng của mình để biết xem
liệu khu vực nhà bạn đã có FTTH, FTTB hay cả hai. Giả sử như một khu vực chỉ có FTTH hay chỉ có FTTB thì bạn không có nhiều lựa chọn, nhưng nếu có cả hai thì:
- Chọn FTTH khi bạn cần tốc độ nhanh nhất có thể, cả cho việc
download lẫn upload. Nếu bạn hay xem phim HD trên mạng, hay tải phim,
thường xuyên upload file lớn lên mạng (như mình), hoặc cần ngồi nhà
remote vào máy tính công ty thì FTTH là thứ bạn nên chọn. Nếu chi phí
lắp đặt bạn có thể đảm đương được thì nên đi FTTH vì nó còn tốt cho cả
tương lai nữa. Nếu bạn mở công ty thì cũng nên chọn FTTH.
- Chọn FTTB khi bạn chỉ cần tốc độ download nhanh, còn việc
upload thì không quan trọng lắm. Nó phù hợp cho xem phim, duyệt web nói
chung, tải các file lớn từ Internet về máy tính, chơi game,... nhưng sẽ
không hợp khi bạn thường xuyên upload. Ngoài ra, nếu kinh phí hạn chế
thì bạn cũng nên chọn FTTB do chi phí lắp đặt ban đầu rẻ hơn.
Còn một số loại hình cáp quang FTTx khác, bạn có thể đọc thêm trong link Wikipedia bên dưới.