Học Hỏi Mãi Mãi

TÂN HIỆP

Phần 1: Sử dụng Lightroom (để quản lý và hậu kỳ) đơn giản và hiệu quả

Giao lưu với các bạn ảnh, thử tìm hiểu xem anh em xung quanh xử lý ảnh bằng phần mềm nào, hầu hết các bác chơi ảnh lâu nói là Photoshop (PS). Có lẽ Vì PS có trước và nó hoàn toàn có thể xử lý mọi vấn đề của hình ảnh rồi nên nhiều người đã biết PS và quá quen sử dụng PS không muốn tìm hiểu về LR.
Ra đời sau Ps nhưng Lr cũng là của Adobe nên đương nhiên nó thừa hưởng được tất cả những tinh hoa của PS và ai đã biết về Ps thì chuyển sang sử dụng Lr là không trở ngại gì vì nó đơn giản hơn (Develop của Lr giống Camera Raw của Ps). Tuy nhiên Lr là một phần mềm thương mại nên nó đc thiết kế rất hoàn chỉnh, khoa học và phát triển riêng ra một hướng để đáp ứng một cách tốt nhất các nhu cầu ngày càng cao về hình ảnh của người dùng. Tất nhiên là vì đã có PS với đầy đủ các tính năng cho mọi nhu cầu xử lý hình ảnh rồi (đương nhiên là giá khá cao) nên Adobe chỉ cần phát triển Lr với những tính năng cơ bản và những tiện ích mới, nhắm tới nhu cầu của một tầng lớp người dùng với mức giá hợp lý hơn.
Trước đây bản thân cũng chỉ biết có Photoshop (PS) nhưng từ khi biết Lr, sự đơn giản khi sử dụng và hiệu quả của nó nên đã chuyển sang kết hợp sử dụng cả 2 phần mềm: Ligghtroom là phần mềm chính trong workflow giúp quản lý dữ liệu và thực hiện phần hậu kỳ cơ bản (correction), Photoshop dùng để làm sâu hơn, kỹ hơn nếu có nhu cầu can thiệp vào nội dung bức ảnh (Edit, retouch và design….) và các phần mềm xử lý ảnh khác (nếu cần).
Thấy trên diễn đàn thấy nhiều bạn muốn tìm hiểu và sử dụng Lr (qua tài liệu tiếng Việt) nên mình chia sẻ chút ít kinh nghiệm và sẽ trình bày theo cách trực quan, cụ thể để các bác mới làm quen dễ thực hành. Hy vọng là hữu ích với ai có nhu cầu.
Để đơn giản, chỉ nêu ra các thao tác chính, những điều cần lưu ý theo thứ tự bố cục của phần mềm, còn đi sâu vào các chức năng khác các bạn tự tìm hiểu, nếu có trở ngại thì trao đổi sau.
Nếu có gì chưa đúng nhờ các cao thủ góp ý giùm.
I. Cài đặt Lightroom:
Hiện nay trên Adobe.Com đã có bản Lightroom 4 (trial), bác nào muốn thử thì lên tải về (rất dễ dàng, không sợ giang hồ pha thuốc độc :D), thử xong thấy thích thì cứ email cho mình nhé.
Giao diện của Lr 4

Khi cài đặt xong, mở Lr lên, chương trình sẽ mặc định tạo New Catalog trong My Pictture, bạn đặt tên cho Catalog và nên chuyển nó vào một thư mục trong ổ đĩa không phải là ổ C để tránh trường hợp phải cài đặt lại hệ điều hành, dữ liệu của bạn sẽ bị mất. Nếu bạn là người cần làm việc với Lr nhưng sử dụng trên nhiều máy tính thì bạn có thể tạo Catalog (file/ New Catalog…) hoặc là (file/Export as Catalog) đang làm vào ổ cứng di động để dễ dàng mang theo, làm việc bình thường trên bất cứ máy tính nào có cài đặt Lr và nên thường xuyên backup vào một máy tính chính để đề phòng bất trắc (khi đóng, chương trình luôn nhắc bạn).

II. Chức năng quản lý ảnh (Module Library)
1. Import ảnh
Để sử dụng Lr, việc import là bắt buộc. Import hình ảnh từ bất cứ nguồn dữ liệu nào được kết nối với máy tính kể cả trực tiếp từ máy ảnh đang kết nối với máy tính, bạn vào file/ Import photos…,chọn source, chọn ảnh, chọn nơi lưu trữ rồi nhấn Import là xong.
Trong một catalog, 1 bức ảnh chỉ có thể import 1 lần duy nhất , Lr sẽ cảnh báo Already in Catalog (khi có ảnh trùng lặp trong Catalog).
Đối với file ảnh gốc, để tránh lưu trữ trùng lặp tốn ổ cứng cần lưu ý:
Nếu Import từ nguồn bên ngoài (thẻ nhớ, USB…) thì có 2 lựa chọn: chuyển qua DNG hoặc giữ nguyên format, lưu vào một chỗ (tùy chọn) trong máy tính và add thông tin vào catalog (copy as PNG, copy).
Nếu file ảnh đã được lưu trong ổ cứng (kể cả ổ cứng di động), ngoài 2 lựa chọn trên, Lr cho thêm 2 lựa chọn nữa là Move (chuyển tới vị trí mới), add (giữ nguyên vị trí) và add thông tin vào catalog.Ta nên chọn Move hoặc Add để không bị trùng.

Để thuận tiện cho quản lý, bạn nên tạo các Collection cho phù hợp, sau này tìm kiếm dễ dàng.

và nhập ngay Keywords cho từng ảnh hoặc collection để sau này dễ dàng tìm kiếm

2. Đánh dấu ảnh
Sau khi Import vào Catalog, Lr cho phép người dùng phân loại hình ảnh bằng cách đánh dấu hình ảnh vào bất cứ lúc nào, chỉ cần nhấp chuột phải vào 1 ảnh hoặc nhiều ảnh đã chọn sẽ có ngay nhiều cách đánh dấu để lựa chọn.
Đánh dấu theo Flag và Rejected

Đánh dấu theo số sao

Hoặc đánh dấu theo màu

Việc đánh đấu này giúp ích cho việc phân loại để tiện cho việc quản lý, xử lý và sử dụng ảnh. Ví dụ trong 1 collection ảnh cưới , đánh 3 sao cho những ảnh định in khổ 10×15, đánh 4 sao cho ảnh muốn in 13×18 hay 5 sao cho những ảnh cần xử lý kỹ để in ra khổ lớn….
3. Library filter :
Khi catalog của bạn phải quản lý một số lượng lớn hình ảnh được chụp ở nhiều thời điểm khác nhau với nhiều loại máy loại ống kính khác nhau….. (ví dụ như Lab làm hậu kỳ cho nhiều bác chụp dịch vụ ngoải công viên chẳng hạn), thì việc sử dụng library filter sẽ có một ý nghĩa bất ngờ khi bạn cần tìm kiếm hay thống kê phân loại hình ảnh của mình. Mục này mình chỉ nêu ra, bạn nào thích thì khám phá tiếp nhé.

4. Tạo Watermarks
Vào Edit/edit Watermarks….
Nếu dùng chữ:

Nếu dùng hình ảnh (logo): sau khi thiết kế logo, save ở định dạng PNG để hình ảnh có BG trong suốt.

5. Export ảnh
Ảnh sau khi đã chỉnh sửa, phân loại xong trong LR đương nhiên là cần phải được Export ra để sử dụng cho những mục đích khác nhau.
Giả sử trong 1 collection muốn Export những hình đã đánh dấu 3 sao để đi in khổ 10×15, có cả Watermark:

Nhấn Ctrl+A để chọn hết rồi tiếp:

Copy in 10×15 mang ra Lab là xong!
Nếu muốn Export ra để post lên VNphoto thì:

III. Chức năng chỉnh sửa ảnh (Module Devolop)
1. Chỉnh sửa từng ảnh và hàng loạt ảnh:
Devolop đáp ứng hầu hết các nhu cầu về chỉnh sửa bức ảnh thông thường như Crop, chỉnh ánh sáng, màu sắc, blend màu, tăng giảm độ nét, khử nhiễu….Cái này giống Camera Raw trong PS nên bác nào làm rồi coi như là vô tư nhé, bác nào mới làm quen thì tạm thời tự vọc, nếu cần sau này mình làm demo trên một bức chân dung hay phong cảnh thì cụ thể hơn .

Điều muốn nói ở đây hiêu quả của Lr khi chỉnh sửa ảnh hàng loạt, chỉ cần cân chỉnh các thông số trên 1 bức ảnh mẫu cho đúng yêu cầu rồi nhấn + Presets và chọn nhửng thông số chỉnh sửa cần đưa vào rồi nhấn Creater, sau đó chọn từng ảnh hoặc một loạt ảnh tương tự như ảnh làm mẫu rồi nhấn vào preset đã tạo là xong, cái này mình thấy giúp ích nhiều cho các bác chụp sự kiện (cưới hỏi) số lượng hình nhiều, cần ra hình ngay, chỉ cần biết set máy để ảnh chụp ra tương đối đồng đều (lỡ có xấu đều cũng không sao), Preset 1 phát là ok, sau đó vừa kiểm tra vừa Crop lại là xong.

Ngoài khả năng chỉnh sửa các thông số kỹ thuật chung trên toàn bức ảnh, Adobe không ngừng cải tiến khả năng chỉnh sửa riêng cho từng vùng ảnh, từ 7 thông số chính được kiểm soát trong vùng chọn bởi Brusch và Gradurated Filter trong Lr3 thì trong Lr4 tất cả các thông số cơ bản (12) đã được đưa vào điều chỉnh, giúp người dùng có thể chỉnh sửa một bức ảnh lúc chụp chỉ ở mức bình thường trở thành một bức ảnh nghệ thuật thực sự !

Trong Lr, việc điều chỉnh chỉ làm trên 1 lớp duy nhất nên việc điều chỉnh rất đơn giản và nhanh chóng. Bạn chọn vùng bằng quét Brusch rồi điểu chỉnh các thông số cho vừa ý (có thể điều chỉnh trước khi quét). Các thuộc tính như Size, Feather, Flow và Density có thể điều chỉnh đc dễ dàng nên có thể tạo ra một vùng ảnh hưởng của sự điều chỉnh rất mượt mà, tinh tế ; việc điều chỉnh Size của Brusch có thể bằng phím cuộn trên con chuột nên thao tác rất dễ dàng. Việc bỏ vùng chọn cũng rất dễ dàng, chỉ cần ấn Alt và quét Brusch đè lên vùng đã chọn là xong (khỏi phải làm Mask như trong PS).
Bộ lọc màu của Lr cho phép điều chỉnh riêng 3 thuộc tính cơ bản của 8 màu đơn sắc giúp điều chỉnh màu sắc của bức ảnh hài hòa đẹp mắt, theo ý muốn người chỉnh. Cái vụ ám màu này màu nọ là chuyện nhỏ !

Với Chức năng Split Toning có thể điều chỉnh và hòa trộn màu sắc giữa vùng sáng và vùng tối của bức ảnh tạp nên các hiệu ứng màu sắc rất ấn tượng, kết quả không thua kém gì việc Blend màu phức tạp trong PS và không sợ bị bết màu!
Trên đây chỉ nêu ra một vài tính năng cơ bản của Lr mà bản thân hay sử dụng để làm hậu kỳ, Lr còn rất nhiều tính năng khác rất hay, các bác cứ làm thử sẽ thấy!
2. Kết hợp Lr với các phần mềm xử lý ảnh khác
Lr là môt phần mềm dùng để quản lý và làm hậu ký cơ bản (chỉnh sửa về ánh sáng và màu sắc là chính), nên cần edit hình ảnh ở mức độ cao hơn thì chắc chắn phải cần đến PS và những phần mềm xử lý ảnh khác. Lr có thể kết hợp với PS hoặc phần mềm xử lý ảnh khác rất dễ dàng:

Hay nhấn chuột phải vào hình ảnh là có thể chọn để edit trong PS hay một phần mềm xử lý ảnh đã được cài trên máy tính

Giả sử chọn PS

Nếu chọn mục thứ nhất Ps sẽ tự động mở ra một file ảnh mới có đuôi là TIFF hoặc PSD (tùy chọn) đã áp những kết quả được chỉnh sửa bằng LR. Sau khi edit xong bằng Ps (hoặc phần mềm khác), chỉ cần đóng file lại thì Lr sẽ cập nhật ngay file này.
3. File ảnh gốc được giữ nguyên vẹn khi xử lý trong Lr:
Khi chỉnh sửa trong Lr, file ảnh gốc được giữ nguyên vẹn, dữ liệu chỉnh sửa được lưu trong 1 file khác có dung lượng rất nhỏ trong Catalog.
History sẽ thể hiện đầy đủ các bước đã chỉnh sửa và có thể trở lại trạng thái của bất kỳ bước nào kể từ lúc Import.

Các folder chứa file ảnh gốc cần được giữ nguyên vị trí trong máy tính lúc Import để tránh trường hợp Lr không tìm thấy trong lần xử lý tiếp sau.

Mình vừa mới vọc mấy món đồ chơi mới trong Lr4, rất là tuyệt vời, sẽ từ từ cập nhật sau, bước đầu ta cứ làm quen cách mần ăn với Lightroom từ A-Z một cách sơ lược đã.
Quá xá là đơn giản, Chúc các bác thành công.
Cũng rất mong qua topic này được trao đổi kinh nghiệm với với đồng đạo có cùng quan tâm về Lr và được các cao thủ chia sẻ thêm những ứng dụng và những kinh nghiệm cụ thể trong quá trình sử dụng LR.