Thứ Tư, 30 tháng 1, 2013

ÂM NHẠC - ÂM THANH SỐ.- bài 4

4. Đâu là tiêu chuẩn cho Lossless?
Như đã đề cập ở bài trên, thì định dạng chuẩn cho Lossless ngày nay phải đạt 2 tiêu chí sau: Sample rate = 44.1kHz, bit depth = 24bit. Nói ngắn gọn là 44.1kHz/24bit.
Vậy tại sao các tiêu chuẩn sau vẫn tồn tại phổ biến? 44.1kHz/16bit, 96kHz/24bit; 192kHz/24bit, 384kHz/32bit.... ?
Để giải đáp cho thắc mắc này, chúng ta hãy cùng quan sát một ví dụ sau. Trong ví dụ này mình sử dụng 1 trong những bài nhạc của bộ Vinyl rip sau:

Quote:
The Beatles - The Collection - Boxset [Vinyl] [MFSL] - Dr. Robert
Mình sử dụng bài Let It Be trong album cùng tên của nhóm để làm ví dụ. Bạn nào có cùng hứng thú có thể download toàn bộ Discography của The BEATLES ở file đính kèm ở cuối bài.
Lý do chọn:
1. Người RIP cực kỳ uy tín. Bạn nào download nhiều nhạc nước ngoài hẳn sẽ nhớ dòng này: "Ripped by Dr. Robert".
2. Thông tin rip - thiết bị xài để RIP:
Quote:
Beatles Collection MFSL Box Set (1982)
24-96 Vinyl Rip made December 2009

Nitty Gritty RCM 1.5
Technics SL-1200MK2 Turntable with KAB Fluid Damping
Ortofon 2M Black cartridge
Pro-Ject Tube Box SE II Preamp
Tascam US-144 external USB 2.0 Audiointerface
Monster Cable interconnects
Bias Peak LE 6 recording software
iZotope RX Advanced 1.21 for redbook conversion
Trader's Little Helper for redbook SBE correction

RCM>TT > Ortofon 2M Blk> Tube Box preamp> ADC> Mac Pro Dual Xeon> Peak LE @ 24/96 > manual click removal
analyze (no clipping, no DC Bias offset) > Click Repair 3.02 - Manual Mode, 15 Rev, Pitch Protection, X2 > split into individual Tracks > FLAC encoded XLD Version 20091202 (114.5)

No silence been removed, please burn gapless to match original track layout.
3. Trong phần info trích dẫn ở trên chúng ta cũng biết được bộ này có định dạng 96kHz/24bit, có thể coi là ở mức "trung bình" của dân Audiophile, có thể được đưa ra để làm ví dụ.
Và (xin lỗi các bạn), nguyên gốc của bộ download về đều ở định dạng flac. Mình đã chuyển hết qua alac. Với những người đồng ý rằng chất lượng của lossless là như nhau thì hãy đọc tiếp. Còn với những bạn cho rằng flac tốt hơn nhiều, alac như lossy thôi thì đọc tiếp vô ích.
Như thường lệ mình vẫn dùng phân tích phổ để so sánh, và dùng phần mềm dBpowerAmp để chuyển qua-lại các định dạng lossless.

Hình ảnh phổ tần của "Let It Be.m4a" 96kHz/24bit, 85,888KB (tức tầm 86MB):
Ảnh đã được thu nhỏ. Vui lòng nhấn vào đây để xem kích thước thật 800x412.


Hình ảnh phổ tần của "Let It Be.m4a" 96kHz/24bit --(Resample)--> 48kHz/24bit, 50,829KB:
Ảnh đã được thu nhỏ. Vui lòng nhấn vào đây để xem kích thước thật 800x412.


Hình ảnh phổ tần của "Let It Be.m4a" 96kHz/24bit --(Resample)--> 44.1kHz/24bit, 47,380KB (Đây đang là định dạng tiêu chuẩn của Lossless):
Ảnh đã được thu nhỏ. Vui lòng nhấn vào đây để xem kích thước thật 800x412.


Hình ảnh phổ tần của "Let It Be.m4a" 96kHz/24bit --(Resample + bitdepth)--> 44.1kHz/16bit, 26,181KB:
Ảnh đã được thu nhỏ. Vui lòng nhấn vào đây để xem kích thước thật 800x412.


==> Những hình ảnh trên đây nói lên điều gì?
Chỉ cần quan sát bằng mắt thường, thì thậm chí bắt đầu từ file nhạc có sample rate từ 48kHz trở xuống, thì bản thu này đã cut-off luôn từ dải 48/2 = 24kHz trở lên. Bản 44.1kHz thậm chí còn bị cut-off từ 22.05kHz (tất nhiên).
Điều này có ý nghĩa gì? Toàn bộ lượng thông tin của bản nhạc mã hóa từ đoạn cut-off trở lên sẽ bị cắt bỏ. Lẽ dĩ nhiên hiếm có tai người nào phân biệt được, nên nó vẫn là lossless. Nhưng:
  • Với các Audiophile, có ai chịu chấp nhận 1 bản nhạc không hoàn hảo?
  • Với các nhà thu âm, thì càng không chấp nhận được một bản nhạc đã bị "gọt bỏ".
  • Và (xin đọc bài của bác Võ Duy Châu ở post#40). <-- Do bài này mình đã xin phép để sau mới viết nên có hiện tượng này
  • Hơn nữa nếu "vớ" được những bản RIP tốt kiểu như trên, thì sau này bạn có nén lại (dưới flac hay alac thấp hơn, dưới mp3 hay ogg hay m4a...) thì bạn vẫn yên tâm với chất lượng nguồn nhạc.


! Về vấn đề tại sao phổ của bài 44.1kHz/16bit lại hoàn toàn giống với 44.1kHz/24bit? : Thực sự là với độ phân giải ảnh thấp như vậy thì không thể nào nhận ra được độ dày đặc (density) của tần số lấy mẫu được. Sự thật là 24bit vẫn hơn 16bit.
Bonus hình ảnh convert trong dbpoweramp:







BONUS thêm đôi điều về kho nhạc số iTunes:

Ảnh đã được thu nhỏ. Vui lòng nhấn vào đây để xem kích thước thật 800x367.


ps: Dành cho các bạn thích đọc

Thật sự mà nói lúc đầu mình cũng không khoái cho lắm S.J vì thằng chả này hùng biện quá giỏi, "nó" làm như s.p của "nó" xuất sắc lắm vậy.
Nhưng (không phải sau khi S.J mất rồi mình mới thay đổi định kiến, mình đã có cách nhìn nhận khác từ trước đó) khả năng hùng biện của S.J nói riêng, hoàn toàn không phải là khả năng chém gió:
  • Chém gió (thuật ngữ hiện tại ), hay là bốc phét (thuật ngữ "các cụ thời xưa" ) là khả năng nói không thành có, nói 1 thành 10 (chẳng hạn vậy). Ví dụ cho khả năng này: H-K-Phone của tao ngang ngửa iPhone, hay HKT là nhóm nhạc tầm cỡ Quốc tế
  • Khả năng hùng biện của S.J đã rõ: show off hết điểm mạnh của sản phẩm ra, và lờ đi các điểm yếu. Rõ ràng các bạn cũng công nhận một điều là sản phẩm của Apple là tốt. Như vậy nói 1 cách dân dã là S.J và nay là TimCook chém gió có cơ sở (tuy rằng, theo đánh giá của một số người là thường over-price)
Nói dài dòng vậy để làm gì? Để mình mạnh dạn tuyên bố rằng: Kho nhạc số bán trên iTunes (purchased AAC audio file), dù rằng chỉ có 256kbps, nhưng thực sự là tốt.
Để dẫn chứng, mời bạn đọc post #2.

Nếu chưa đủ sức thuyết phục, mời bạn download bài nhạc mua trên iTunes theo link sau: (Về để thưởng thức = tai và nếu thích thì check phổ)

http://www.mediafire.com/?oeta23780evayc8
http://www.mediafire.com/?o8x6brpsqx72q47

Tại sao tốt? Có 2 điều này:

1. Như đã phân tích, nhạc định dạng AAC hoàn toàn không cùi bắp như các bạn nghĩ: Nó có chất lượng tương đương với mp3 320kbps và về mặt sample rate mà nói thì đôi khi còn qua mặt cả mp3 320kbps.

2. Điều này quan trọng: Các hãng thâu âm cũng như ca sỹ, khi gửi nhạc đến bán ở iTunes, thì thường thường là gửi file gốc thâu âm/ hoặc là encode từ bản gốc thâu âm với iTunes từ yêu cầu của Apple, CHỨ KHÔNG PHẢI GỬI DĨA CD/VINYL... ĐẾN RỒI BẮT APPLE RIP THÀNH AAC 256kbps. Đối với các bạn RIP đĩa thì điều này đã rõ mười mươi:
  • Đĩa bạn mua về để RIP có tốt không?
  • Đĩa mua về là đĩa xịn, tốt rồi, thì thiết bị dùng để RIP có ổn không?
  • Riêng đĩa vinyl còn có thêm tiêu chuẩn: Đã nghe lần nào chưa? (có lần chạy kim nào chưa?)
  • ...
Chỉ cần một tác động nhiễu (noise) không mong muốn nào đó, thì chất lượng của bản RIP xem như không đạt.
Và với những bản lossless không đạt như trên, thì dù có là 96kHz/24bit vẫn không thể nào bằng được với 256kbps ở trên. (Biết đâu có đôi khi không đạt rồi, nhưng lỡ tốn công RIP rồi người ta vẫn tung lên mạng thì sao? Ai bắt được họ phải làm hoàn hảo đây?)
Đấy mới là điều đáng bàn và đấy cũng chính là điều mình muốn nói.

Dù sao thì trước khi viết bài này, mình cũng đã ghi là dành cho người nào muốn đọc
Vậy nên cứ thưởng thức âm nhạc theo cách các bạn thích
Tạm thời hết bài mời các thím comment bình luận

http://vozforums.com/showthread.php?t=2913780

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét